Skip to content
Skip to footer
اهمیت حفظ محیط زیست در کاشت چغندر قند
یکی از مهم ترین گیاهان جهت تولید قند و شکر چغندر قند می باشد، این گیاه جزء خانواده اسفناج ها محسوب می شود و با نام علمی Bata Vulgaris شناخته می شود. امروزه در صنایع تولید قند و شکر که یکی از مهم ترین تولیدات صنایع غذایی در جهان محسوب می شود از این گیاه استفاده های متعددی می شود. بازرگانی و پخش قند خاورمیانه با بهره گیری از امکانات و تکنولوژی روز دنیا به کمک چغندر قند توانسته است خرید شکر عمده و بدون واسطه را برای داخل و خارج از ایران فراهم نماید.
اما نکته ای که به جز تولید، پخش و خرید شکر عمده در ارتباط با چغندر قند مطرح است، ارزشی است که این گیاه با کاشت آن در حفظ محیط زیست ایفا می کند. در این مقاله قصد بررسی اهمیت کاشت این گیاه با ارزش به منظور حفظ محیط زیست را داریم.
آناتومی گیاه چغندر قند
به طور کلی گیاه چغندر قند از 3 قسمت اصلی بالایی، میانی و پایینی تشکیل شده است؛ محل رشد برگ ها در قسمت بالایی گیاه می باشد. قسمت میانی یا گردن چغندر قند که در زیر محل رشد برگ یا طوقه قرار دارد، ضخیم ترین قسمت چغندر قند بوده و در قسمت انتهایی ریشه آن جای دارد که با استفاده از آن می توان اقدام به تولید قند و شکر، ملاس شکر، تفاله فشنگی و... نمود. بنابراین مهم ترین قسمت گیاه چغندر قند ریشه آن می باشد.
تتت
تاریخچه استفاده از چغندر قند
برای اولین بار در سال 1747 شیمی دانی به نام آندرئاس مارگراف اهل کشور آلمان توانست به ماهیت اصلی و ارزش غذایی چغندر قند پی ببرد که از آن سال تا به امروز این گیاه ارزشمند به عنوان یکی از مهم ترین زنجیره های غذایی انسان پرورش داده می شود. این موضوع با انجام آزمایشاتی بر روی چغندر قند و اطلاع از وجود میزان بالایی از ساکاروز در ریشه این گیاه حاصل گردید که طی سال های بعد با انجام ادامه آزمایشات توسط شاگرد مارگراف یعنی فرانتس کارل آچارد این گیاه به عنوان یک گیاه ارزشمند و منبع مهم اقتصادی در کشور های اروپایی به ثبت رسید. امروزه از آقای کارل آچارد به عنوان پدر صنعت چغندر قند یاد می شود. از آن سال به بعد تولید و خرید شکر عمده و همچنین تولید سایر مشتقات همچون قند، ملاس شکر و... به مرور زمان اهمیت بسیاری پیدا کرد.
در حال حاضر چغندر قند به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تولید قند و شکر در دنیا محسوب می شود و به جز نیشکر، سهم این گیاه در ارتباط با این موضوع در حدود یک پنجم بازار جهان می باشد.
اهمیت کاشت چغندر قند
چغندر قند از دیرباز به عنوان محصولی مختص کشت در مناطق دارای آب و هوای معتدل شناخته می شد؛ چرا که دمای مناسب برای رشد این گیاه 20 الی 30 درجه سانتی گراد است. اما با توجه به مقاومت این گیاه در برابر خشکی، ثابت شد امکان کاشت این گیاه در مناطق گرمسیر نیز در صورت حفظ رطوبت خاک امکان پذیر است. با توجه به این موضوع بازرگانی قند و شکر خاورمیانه اقدام به تولید و پرورش این گیاه در استان خوزستان نمود؛ قند و شکر دزفول امروزه یکی از بزرگترین شرکت های تولید و بازرگانی قند و شکر در ایران محسوب می شود و خرید شکر عمده و بدون واسطه از این کارخانه قابل انجام می باشد.
همراه با پیشرفت علم و رشد تکنولوژی، خواص تمام اجزای گیاه چغندر قندر کشف شده و نداشتن هیچ دور ریزی، به یکی از بارزترین ویژگی های این گیاه بدل گشت تا جایی که صنایعی چون صنعت دارویی، دامی، الکل سازی و … نیز به خواستاران این گیاه افزوده شدند. مورد توجه قرار گرفتن چغندر قند در صنایع تا جایی پیش رفت که در سال 2020، حدود 252.97 میلیون تن چغندرقند در سراسر جهان تولید شد.
با توجه به افزایش تقاضای خرید شکر عمده و سایر محصولات از قبیل قند، ملاس شکر، تفاله فشنگی و...از این شرکت ها و افزایش میزان پرورش گیاه چغندر قند، نگرانی هایی در ارتباط با آسیب به محیط زیست با از بین رفتن زیستگاه های طبیعی، مصرف بیش از حد منابع آبی و... با کاشت این گیاه به وجود آمد و مورد توجه قرار گرفت. تمامی این موارد، حامیان محیط زیست و تولید کنندگان این صنعت را بر آن داشت تا برای حفظ محیط زیست، سلامت انسان و نسل آینده بشر، در پی راه هایی باشند که ضمن حفظ افزایش عرضه و تقاضا، اثرات منفی زیست محیطی تولید شکر و سایر فرآورده های چغندر قند را کاهش دهند. اما نکاتی در ارتباط با کاشت چغندر قند وجود دارد و آن هم این است که انجام این کار برای حفظ محیط زیست مزایای بسیار زیادی هم دارد.
مرایای کاشت چغندر قند برای حفظ محیط زیست
خوشبختانه در این راه ویژگی های گیاه چغندر قند، بزرگترین مزیت در راستای حفظ محیط زیست و سلامت انسان محسوب می شود. یکی از خواص مهم گیاه چغندرقند، پایداری ریشه این گیاه است که با حفظ حاصلخیزی خاک و مقاومت در برابر آفات، نیاز به بسیاری از محصولات حفاظتی گیاه و کود های سمی شیمیایی که باعث آسیب به محیط زیست و سلامت جانداران می شوند را کاهش می دهد. از سوی دیگر کاربردی بودن قسمت های گوناگون گیاه چغندر قند در فرآیند تولید قند و شکر، خوراک دام (تفاله فشنگی)، الکل سازی و … باعث می شود بهره برداری از این محصول طی فرآیند تولید، هیچگونه دور ریزی نداشته و با کاربری متنوع خود پاسخگوی نیازهای مختلفی در صنایع باشد.
حتی ملاس شکر یا شیره چغندر قند که تنها یک محصول جانبی از این گیاه است و طی فرآیند تولید شکر به دست می آید کاربرد های گسترده ای در صنایع مختلف دارد. در ذیل به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:
• ملاس شکر می تواند به عنوان یک کود مناسب برای افزایش حاصلخیزی و بهبود کیفیت خاک استفاده شود. چرا که این ماده ارزشمند سرشار از انواع ویتامین ها و مواد معدنی مفید و ضروری برای رشد گیاهان بوده و استفاده از آن به عنوان کود به بهبود کیفیت خاک و در نتیجه افزایش بهره وری محصولات کشاورزی کمک می کند.
• از دیگر کاربرد های مهم ملاس چغندر قند این است که می توان از آن به عنوان ماده اولیه تولید الکل استفاده نمود.
• جالب است بدانید که از ملاس شکر برای تولید شکر قهوه ای نیز استفاده می شود. شکر قهوه ای از ترکیب شکر سفید تصفیه شده با حدود پنج درصد ملاس شکر به دست می آید و جزء یکی از ارزشمند ترین مشتقات بازرگانی و پخش قند خاورمیانه محسوب می شود.
• ملاس شکر همچنین در تهیه غذای دام و طیور نیز کاربرد دارد و اضافه کردن آن به علوفه و جیره غذایی باعث افزایش اشتهای دام می شود.
• از دیگر موارد استفاده ملاس شکر نقش آن در صنایع تخمیری از جمله تولید خمیر مایه نانوایی است.
• گفتنی است شرکت بازرگانی و پخش قند خاورمیانه در کنار تولید شکر با کیفیت، سهم چشمگیری در تامین ملاس چغندرقند به عنوان ماده اولیه مورد استفاده در صنایع مختلف از جمله صنعت دام و طیور، صنایع غذایی و… را دارا می باشد.
در کنار خصوصیت های بی شمار چغندر قند، صنعتگران فعال در حوزه تولید شکر نیز به یاری محیط زیست آمدند و در ادامه این مسیر سبز اقداماتی در راستای کاهش مصرف انرژی انجام دادند.
• تغییر شیوه آبیاری با توجه به مقاومت ریشه چغندر قند در برابر گرما
• تعویض تجهیزات پر مصرف قدیمی تولید شکر با دستگاه های به روز و کم مصرف برای کاهش برق مصرفی برای خرید شکر عمده و بدون واسطه در شرکت بازرگانی و پخش قند خاورمیانه
• استفاده از تفاله فشنگی چغندر قند برای تامین خوراک دام و طیور به جای تولید مجزای آن
• تصفیه آب مصرفی در طول فرآیند تولید و به حداقل رساندن مصرف آب شیرین در آبیاری، تولید و …
موارد اشاره شده با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست تنها برخی از اقداماتی است که توسط تولید کنندگان و فعالان حوزه بهره برداری از چغندر قند و همچنین بازرگانی و پخش قند خاورمیانه می باشد که در طی این سال ها انجام شده و در بهبود شرایط بسیار موثر بوده است.
انجام کشت نشایی برای گیاه چغندرقند
کشت نشایی نیز از جمله فعالیت هایی است که کشاورزان عزیز می توانند در راستای حفظ منابع آبی از آن بهره ببرند. در این شیوه از کشت گیاه چغندر قند، بخشی از فرآیند رشد در خزانه (سطح کوچکتری از مزرعه) انجام می شود که باعث کاهش مصرف آب بین 35 تا 40 درصد می گردد.
از سوی دیگر روش کشت نشایی باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی، کاهش سمومی که برای از بین بردن علف های هرز استفاده می شوند و کاهش میزان بذر مصرفی نیز می شود. بازرگانی و پخش قند خاورمیانه با توجه به این موضوع حجم زیادی از مزارع چغند قند را به این شیوه کشت می دهد.
اهمیت حفظ محیط زیست در بازرگانی و پخش قند خاورمیانه
به دلیل مزایای بی شمار چغندر قند و مصارف شگفت انگیزی که این گیاه در صنایع مهم و کاربردی دارد، تقاضا برای چغندر قند همواره رو به افزایش است؛ از همین رو مسئولیت های اجتماعی و زیست محیطی شرکت بازرگانی و پخش قند خاورمیانه به عنوان یکی از تولید کنندگان برتر قند و شکر سالم و با کیفیت و همچنین یکی از بزرگترین شرکت ها در زمینه خرید شکر عمده در ایران، تولید اتانول، تفاله فشنگی و ملاس شکر ایجاب می کند تا همواره در راستای کاهش انرژی و آب مصرفی از کشت تا تولید تلاش نموده و از هیچ فعالیتی فروگذار ننماید.
حفاظت از محیط زیست و تلاش برای حفظ آن برای آیندگان و فرزندان ایران زمین، در کنار تامین منبع سریع انرژی یعنی قند و شکر، شرکت بازرگانی و پخش قند خاورمیانه را بر آن داشت تا اصلاحات و اقداماتی اساسی در راستای بهینه سازی کشت چغندر قند و تولید شکر را در دستور کار خود قرار دهد. این موارد عبارتند از:
• استفاده از سیستم بازگشت آب به چرخه ی آبیاری مزارع چغندر قند در راستای صرفه جویی در منابع آبی کشور
• انتخاب بهترین شیوه کشت چغندرقند
• آموزش استفاده صحیح از کود های دامی و شیمیایی به جهت صرفه جویی در مصرف کود هنگام کشت
• تجهیز و بروز سازی دستگاه های شست و شوی چغندر قند و تولید شکر، به طوری که با حداقل مصرف انرژی و آب، بتوان بیشترین میزان تولید را به دست آورد.
• استفاده از پسماند های چغندر قند برای تامین خوراک دام و طیور (تولید تفاله فشنگی و ملاس شکر)
• استفاده از ملاس شکر در صنایع غذایی، کشاورزی، دامپروری و …
• راه اندازی خط تولید الکل (اتانول) از ملاس شکر تولید شده در کارخانه
البته این اقدامات پایان راه نبوده و مجموعه بازرگانی و پخش قند خاورمیانه رویکرد حمایت و حفاظت از محیط زیست را با ایجاد زنجیره تولید سبز در هر گامی که به سوی رشد اقتصادی بر می دارد، مدنظر دارد، از کاشت چغندر قند تا خرید شکر عمده و سایر محصولات بدون واسطه توسط مصرف کنندگان.